Historyczne Bitwy Psków 1581 1582 Dariusz Kupisz

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Tak więc liczbęaktywnych obrońców Pskowa nale\y szacować łącznie naponad 15 000 zbrojnych.Wystarczało to w zupełności doobsady murów (np.zewnętrznych o długości 9,5 km),wydzielenie du\ego odwodu i formowanie mniejszychoddziałów, mogących urządzać wypady poza umocnienia.Artyleria Pskowa składała się z 40 cię\kich dział orazcałej masy l\ejszych armat i hakownic wałowych.Zapasyprochu wynosiły podobno 25 000 cetnarów.Dane te po-twierdza pośrednio wizytacja Pskowa z 1630 r., kiedy to wtwierdzy naliczono 41 dział cię\kich i półcię\kich, 68lekkich oraz 270 hakownic9.Na zakończenie analizy związanej z liczebnością załogiPskowa nale\y zwrócić uwagę na pomijaną dotąd obecnośćTatarów moskiewskich w mieście.Zwykle nie byli oniwykorzystywani do obrony twierdz, lecz do działań wotwartym polu.Wiadomo, \e ju\ w drodze pod Pskówpodjazdy polskie toczyły utarczki z Tatarami moskiewskimi,których liczebność oszacował ks.Piotrowski na ok.7000koni10.Kiedy oddziały polskie podeszły pod Psków więk-szość z nich ustąpiła pod Porchów, jednak część Szujscyzatrzymali w mieście wykorzystując pózniej do wypadówprzeciw wojskom królewskim11.Wojewodowie moskiewscy dowodzący obroną Pskowawykazali sporą aktywność w sferze działań dywersyjno-wywiadowczych.Korzystali z informacji wspomnianychwy\ej Tatarów, a i sami rozsyłali podjazdy docierające 100km na południe od miasta.Znali doskonale trasę marszu9C h a r u z i n, op.cit, s.6.10P i o t r o w s k i, op.cit., s.49.11P i o t r o w s k i, op.cit., s.59136i aktualne poło\enie armii królewskiej.Rozesłali posłańcówdo wsi poło\onych w okolicach miasta polecając mieszkań-com zwiezienie zapasów do Pskowa i schronienie się wtwierdzy12.Z pózniejszych trudności, jakie napotkałyoddziały polskie podczas fura\owania wynika, \e w wieluwypadkach rozkazy te zostały wykonane.Stan fortyfikacji Pskowa, naprawianych przez cały okreswojny inflanckiej, był doskonały, a car zadbał o odpowied-nie zaopatrzenie twierdzy w sprzęt i amunicję.Do wyko-nania pozostały niewielkie remonty i prace zabezpieczające,które zlecił Szujski po zlustrowaniu umocnień.Do tychostatnich mo\na zaliczyć zdjęcie większości drewnianychdachów z cerkwi poło\onych w obrębie murów miejskich,co miało zmniejszyć ryzyko po\arów.Kontynuowano te\gromadzenie \ywności oraz rozlokowanie wszelkich mate-riałów wojennych.Przygotowywano smołę, kamienie, ło-paty, wiadra, beczki, kule, proch i wszelkie materiałyniezbędne do gaszenia po\arów.Na basztach i murach rozstawiano armaty oraz hakow-nice.Aby kamienne umocnienia nie ucierpiały od wy-strzałów własnej artylerii, zbudowano za nimi drewnianewie\e, ale z bardzo mocnych tramów i ustawiono na nichmnóstwo armat"13.Na najbardziej zagro\onym, południo-wym odcinku umocnień ustawiono dwa najcię\sze działa Trajkotkę" i Lamparta" strzelające na odległośćponad 1 km pociskami o wadze 70 funtów.Przygotowanotu te\ sporą liczbę kłód drewnianych oraz kamieni mogą-cych posłu\yć do budowy drewniano-ziemnych tarasów,zagradzających drogę w głąb twierdzy w przypadku wybiciawyłomu w murze14.Nie zaniedbano te\ spraw duchowych.Mieszkańcommiasta odczytano list carski wzywający do stawienia oporu12Powiest' o pricho\enii, s.55.13H e i d e n s t e i n , Pamiętniki., s.186.14R a z i n , op.cit., s.367.137królowi Polski i Litwy oraz pismo patriarchy Nowogrodu iPskowa Aleksandra o podobnej treści.Na apel tegoostatniego miejscowe duchowieństwo zorganizowało wielkąprocesję wokół twierdzy, z udziałem \ołnierzy i rzeszymieszkańców15.Kiedy dowiedziano się, \e przeciwnik minął Opoczkę,polecono spalić przedmieścia i zamknąć bramy miejskie.Poszczególne oddziały, oddane pod komendę określonychwojewodów, skierowano do odpowiednich części twierdzy.W Okólnym Mieście dowodzili kniaziowie Wasyl SkopinSzujski i Chworostynin, na Zapskowiu wojewoda Plesz-czejew i kniaz Aobanow Rostowski, a w średnim Mieście ina Kremlu kniaziowie Iwan Szujski oraz BachtearowRostowski16.Określono odpowiedzialność ni\szych ofice-rów za obronę poszczególnych odcinków murów, na-znaczono punkty zborne dla \ołnierzy i wspierających ichmieszczan.Słowem, nie zaniedbano niczego, co mogłoprzyczynić się do odparcia przeciwnika.OB�Z ARMII KR�LEWSKIEJOddziały królewskie nadciągały pod Psków jeden podrugim, od południa, traktem z Ostrowa wiodącym wzdłu\rzeki Wielikiej.Ju\ 18 sierpnia zwiadowcy moskiewscy,wysłani z twierdzy, zaobserwowali wrogie podjazdy zarzeką Czerechą i w Pskowie zabrzmiał dzwon oblę\niczy17.Dwa dni pózniej oddziały polskie i litewskie przekroczyłytę rzekę i rozpoczęły patrolowanie przedpola twierdzy18.15Powiest' o pricho\enii, s.55-57.16Razriadnaja kniga, s.201-202.17Powiest' o pricho\enii, s.59.18Datę 21 sierpnia, jako dzień dotarcia pierwszych polskich jednostekpod Psków, przyjmuje K o t a r s k i, op.cit., cz.IV, s.24 (za Piotrowskim,op.cit., s.58).Piotrowski pisze jednak o pochwyceniu jeńców podPskowem 21 sierpnia przez polskie oddziały, ale nie wiadomo, czy dotarłypod miasto dopiero wówczas.Wydaje się, \e pierwsze oddziały, które ju\138Jako pierwsze stanęły pod Pskowem nadworne roty koronnepod komendą Krzysztofa Niszczyckiego oraz lekka jazdalitewska.Tego samego dnia dotarły tu pułki stra\y przedniejJanusza Zbaraskiego i Baltazara Batorego [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Podstrony