Kapuscinski Ryszard Szachinszach

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Książka (2)Dwoje reporterów francuskich Claire Briere i Pierre Blanchet piszą w swejksiążce Iran: la r�volution au nom de Dieu (Paryż 1979): Roosevelt dochodzi do wniosku, że nadszedł czas rzucić do ataku oddziałyChabahana Bimora, którego nazywają �Chabahanem Bezmózgim�, a który jestszefem gangu lumpów Teheranu i mistrzem Zour Khana narodowej walki za-paśniczej.Chabahan może zebrać trzystu, czterystu przyjaciół, którzy mogą bić,a jeśli trzeba, również strzelać.Pod warunkiem, oczywiście, że dostaną broń.No-wy ambasador Stanów Zjednoczonych Loy Henderson udaje się do Banku Mellii bierze pakiety dolarów, którymi wypełnia swój samochód.Czterysta tysięcy do-larów, jak mówią.Wymienia je na rialsy.19 sierpnia małe grupy Irańczyków (są to ludzie �Bezmózgiego�) wyciąga-ją banknoty i krzyczą: �Wołajcie niech żyje szach!� Ci, którzy wznoszą tenokrzyk, dostają dziesięć rialsów.Wokół parlamentu zaczynają gromadzić się co-raz większe grupy, tworzące w końcu pochód, który wymachując pieniędzmi woła�Niech żyje szach!� Tłum robi się coraz większy, jedni wznoszą okrzyki na cześćszacha, inni Mossadegha.Ale oto pojawiają się czołgi, które atakują manifestację przeciwników sza-cha: to wkracza Zahedi.Działa i karabiny maszynowe strzelają do tłumu.W tymmiejscu padnie dwustu zabitych i ponad pięciuset rannych.O czwartej wszystkojest skończone i Zahedi depeszuje do szacha, że może wracać.26 pazdziernika1953 Teymur Bakhtiar zostaje mianowany gubernatorem wojskowym Teheranu.Okrutny i bezlitosny, otrzyma wkrótce przydomek �Zabójcy�.Zajmuje się głów-nie ściganiem stronników Mossadegha, którym udało się ukryć.Opróżnia wię-zienie Qasr ze wszystkich kryminalistów.Czołgi i wozy pancerne strzegą wię-zienia, do którego ciężarówki wojskowe bez przerwy przywożą aresztowanych.Zwolennicy Mossadegha, ministrowie, podejrzani oficerowie, działacze Tudeh sąprzesłuchiwani i torturowani.Na dziedzińcu odbywają się setki egzekucji.W pamięci Irańczyków dzień przewrotu 19 sierpnia 1953 jest dniemprawdziwego wstąpienia na tron.szacha Mohammeda Rezy Pahlavi, wstąpienia,któremu towarzyszyły krew i straszliwe represje.Kaseta (1)Tak, oczywiście może pan nagrywać.Teraz to już nie jest tematem zakaza-nym.Przedtem tak.Czy pan wie, że przez dwadzieścia pięć lat nie wolno byłopublicznie wymówić jego nazwiska? %7łe słowo Mossadegh zostało wykreślone zewszystkich książek? Ze wszystkich podręczników? I niech pan sobie wyobrazi,że teraz młodzi ludzie, którzy sądziło się nic o nim nie powinni wiedzieć,szli na śmierć niosąc jego portrety.Ma pan najlepszy dowód, co daje takie wy-kreślanie, całe to przerabianie historii.Ale szach tego nie rozumiał.Nie rozumiał,że można człowieka zniszczyć, ale to wcale nie znaczy, że on przestanie istnieć.Przeciwnie, jeśli mogę tak powiedzieć, on zacznie istnieć jeszcze bardziej.To sąparadoksy, z którymi żaden despota nie może sobie poradzić.Machnie kosą, aletrawa zaraz odrasta, machnie jeszcze raz, a trawa rośnie wysoka jak nigdy.Bardzopocieszające prawo natury.Mossadegh! Anglicy nazywali go poufale Old Mossy.Byli wściekli na niego, ale jednak darzyli go jakimś szacunkiem.%7ładen Angliknie oddał strzału w jego stronę.Trzeba było dopiero ściągać naszych rodzimychumundurowanych łotrów.W ciągu kilku dni zaprowadzili swoje porządki! Mossyposzedł na trzy lata do więzienia.Pięć tysięcy ludzi poszło pod ścianę albo padłona ulicy.Ma pan cenę uratowania tronu.Smutne, krwawe i brudne entree.Pytapan, czy Mossadegh musiał przegrać? Przede wszystkim on nie przegrał, on wy-grał.Pan nie może mierzyć takich ludzi miarą urzędu, tylko miarą historii, a są toróżne rzeczy.Takiego człowieka można usunąć z urzędu, ale nikt nie usunie goz historii, ponieważ nikt nie będzie zdolny wykreślić go z pamięci ludzi.Pamięćjest prywatną własnością, do której żadna władza nie ma dostępu.Mossy mówił,że ziemia, po której chodzimy, jest nasza i wszystko co znajduje się w tej ziemi,jest nasze.W tym kraju nikt przed nim nie wyraził tego w taki sposób.Mówiłtakże niech wszyscy powiedzą to, co myślą, niech zabiorą głos, chcę słyszećwasze myśli.Pan rozumie, po dwóch i pół tysiącach lat despotycznego upodle-nia zwrócił naszemu człowiekowi uwagę na to, że jest istotą myślącą.Tego nigdynie zrobił żaden władca! To, co mówił Mossy, zostało zapamiętane, to weszło lu-dziom do głowy i żyje w nich do dnia dzisiejszego.Zawsze najlepiej pamiętamysłowa, które otwierały nam oczy na świat.A to były takie właśnie słowa.Czy mo-że ktoś powiedzieć, że w tym, co robił i głosił, nie miał racji? Nikt uczciwy niewyrazi podobnej opinii.Dzisiaj wszyscy stwierdzą, że miał rację, tylko problem34polegał na tym, że on miał rację za wcześnie.Pan nie może mieć racji za wcze-śnie, gdyż wtedy ryzykuje pan własną karierą, a czasem własnym życiem.Każdaracja dojrzewa długo, a ludzie w tym czasie cierpią albo błądzą w ciemnościach.Ale nagle przychodzi człowiek, który głosi tę rację, nim ona jeszcze dojrzała, nimstała się prawdą powszechną, i wtedy przeciw takiemu heretykowi powstają siłypanujące i rzucają go na płonący stos albo strącają do lochu, albo wieszają naszubienicy, ponieważ zagraża ich interesom, zakłóca ich spokój [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Podstrony