Appian z Aleksandrii Historia Rzymska XIII XVII

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Nieustannie też bezżadnego nacisku pięli się na obwarowania, aby się w tym ćwiczyć, a zarazembudzić strach u nieprzyjaciół.Ludzie Lucjusza upadli teraz na duchu i, jak to sięzwykle dzieje w takich razach, strażnicy niedbale spełniali swe obowiązki; skut-kiem tego niedbalstwa wielu poczęło uchodzić na stronę przeciwną, a robili tojuż nie tylko pospolici żołnierze, ale i niektórzy z dowódców.Lucjusz litując sięnad taką masą ginących był już skłonny do podjęcia układów, ale wstrzymał sięjeszcze, ponieważ niektórzy osobiści wrogowie Cezara obawiali się o swe życie.Kiedy się jednak okazało, że Cezar łaskawie przyjmuje zbiegów i u wszystkichwzmogła się ochota do układów, ogarnęła Lucjusza obawa, aby go nie wydali,jeśli się będzie sprzeciwiał.39.Kiedy więc ktoś podjął pewne próby w tym kierunku, rokujące niemałenadzieje, zebrał wojsko i takie przemówienie wygłosił: �Zamiarem moim było,towarzysze broni, przywrócić wam ustrój ojczysty, kiedy widziałem, że władzatriumwirów zamieniła się w tyranię i nie skończyła się nawet po śmierciKasjusza i Brutusa, którzy dali pozór do jej stworzenia.Gdy Lepidus odsuniętyzostał od udziału w rządach, a Antoniusz wyjechał w bardzo dalekie strony dlazbierania pieniędzy, jeden Cezar wszystkim zarządzał według swego uznania, astare rzymskie instytucje były tylko osłoną i pośmiewiskiem.Pragnąc tozmienić i przywrócić dawną wolność oraz panowanie ludu domagałem się, abypo rozdaniu nagród za zwycięstwo skończyć z panowaniem jednostki.Gdynamowy na nic się nie zdały, próbowałem wywrzeć przymus korzystając zwładzy, jaką mi daje mój urząd.Wówczas Cezar począł mię oczerniać przedwojskiem, że z litości dla dawnych właścicieli przeszkadzam w przydzielaniuziemi.O oszczerstwie tym długo nic nie wiedziałem, gdym się jednakdowiedział, nie wierzyłem, by ktoś dał mu wiarę widząc wyznaczonych przezemnie ludzi, mających was osadzić w koloniach i przydzielić wam grunta.Niemniej oszczerstwo to zbałamuciło niektórych, którzy przeszli na jego stronę,by wojować z wami, jak mniemają; z czasem jednak przekonają się, żewojowali przeciwko sobie samym.Wam, którzyście wybrali lepszą sprawę icierpieliście dla niej ponad siły, ja świadkiem jestem, że pokonani zostaliśmynie przez nieprzyjaciół, ale przez głód, któremu zostawili nas na pastwę także inasi wodzowie.Dla mnie pięknie by było walczyć za ojczyznę do samegokońca, jaki by bogowie dali, bo nie tylko zamierzenia moje, ale i koniec mójokryty byłby piękną chwałą.Ale ustępuję ze względu na was, których przenoszęponad 313własną sławę.Wyślę więc do zwycięzcy posłów i będę prosił, aby mnie jedyniezamiast was wszystkich ukarał, w jaki zechce sposób, i amnestię, której ja niechcę, wam przyznał, bo jesteście jego współobywatelami, a niegdyś byliściejego żołnierzami; nie popełniliście i teraz żadnej niegodziwości, leczwojowaliście dla słusznej sprawy, a pokonani zostaliście nie przez wojnę, leczprzez głód�.40.Po tych słowach natychmiast wysłał trzech posłów wybranych spośródnajznakomitszych mężów.Masy żołnierskie zawodziły rozpaczliwie, jedniubolewali nad sobą, drudzy nad wodzem, który okazał najlepsze zamiary iwielce demokratyczne przekonania, a uległ wobec ostatecznej konieczności.Trzej posłowie zetknąwszy się z Cezarem przypominali, że po obu stronach sąwojska tego samego pochodzenia, które razem brały udział w wyprawachwojennych, mówili o przyjazni istniejącej między znakomitymi mężami po obustronach, wspominali cnoty przodków, którzy nigdy nie doprowadzali donieporozumień nie dających się załagodzić, i stosownie do okoliczności przy-taczali inne tym podobne ujmujące względy.Cezar wiedząc, że wojsko nieprzy-jacielskie składa się częścią z żołnierzy niedoświadczonych w wojnie, częścią zosadników mających za sobą wyrobienie bojowe, oświadczył podstępnie, żetym, którzy służyli pod Antoniuszem, przyznaje amnestię, aby mu okazaćuprzejmość, innym zaś polecił, aby mu zawierzyli.Powiedziawszy to przywszystkich wziął na bok jednego z trzech posłów, Furniusza55, i uczynił munadzieję, że odniesie się z większą łaskawością do Lucjusza, jego otoczenia iinnych, z wyjątkiem tylko swych wrogów osobistych.41.Wrogowie więc Cezara przypuszczając, że to poufne spotkanie z Fur-niuszem ich dotyczyło, poczęli lżyć samego Furniusza po jego powrocie, a doLucjusza zwrócili się z żądaniem, by ponownie domagał się układu równego dlawszystkich albo prowadził walkę aż do śmierci; nikt bowiem nie prowadziłwojny na własną rękę, lecz wspólnie walczono za ojczyznę.Lucjusz przyznałim słuszność litując się nad mężami dorównującymi mu dostojeństwem ioświadczył, że wyśle nowe poselstwo, ponieważ jednak, jak powiedział, nie manikogo odpowiedniejszego od siebie samego, ruszył natychmiast bez herolda,poprzedzony przez biegnących ludzi, donoszących Cezarowi, że nadchodziLucjusz.Cezar wyszedł natychmiast na jego spotkanie.Widzieli już jedendrugiego w otoczeniu przyjaciół, wśród których wyróżniali się dzięki odznakomi szacie przysługującej obu jako wodzom.Lucjusz zostawiwszy za sobąprzyjaciół podszedł z dwoma tylko liktorami postawą swoją podkreślając, cozamierza.Zrozumiał to Cezar i naśladował go ze swej strony, aby okazać sweżyczliwe dla Lucjusza uczucia.Skoro zaś zobaczył, że Lucjusz zdąża, by wejśćw obwarowania Cezara, aby i w ten sposób okazać, że się już w jego mocoddaje, Cezar wyprzedziwszy go wyszedł poza obwarowania, aby zostawićjeszcze Lucjuszowi55Por.wyżej rozdz.30 i uw.41. 314swobodę namysłu i postanowienia w swej sprawie.Podchodząc ku sobie dawalito do poznania postawą swą i zachowaniem.42.Gdy doszli do rowu, pozdrowili się nawzajem i Lucjusz tak przemówił:�Gdybym z cudzoziemcami wojnę prowadził, za hańbę bym sobie tę klęskępoczytał, a za większą jeszcze sromotę poddanie; od hańby tej miałbym teżłatwe uwolnienie [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Podstrony