Arystoteles Ustroj polityczny Aten

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Z drugiej jednak strony Teramenes był dobrze znany w Sparcie i zapewne oligarchowie uznali zawskazane usprawiedliwić się ze swoich czynów przed Spartanami (P.J.Rhodes, Commentary, s.454).Lacedemończycy usłuchali i wysłali harmostę Kallibiosa512* z około ośmiusetżołnierzami513; kiedy przybyli [do Aten], zajęli jako załoga Akropolis.38.Kiedy następnie powstańcy z Fyle opanowali Munichię514 i zwyciężylistronników Trzydziestu515*, którzy im spieszyli z pomocą, mieszkańcy miastawycofali się po porażce i zgromadziwszy się dnia następnego na agorze, obaliliTrzydziestu516*, wybrali zaś dziesięciu obywateli517, którym dali pełnomocnictwado doprowadzenia wojny do końca.Ci jednak, po objęciu władzy, nie czynili tego,do czego zostali wybrani, lecz zwrócili się do Sparty z prośbą o pomoc i pożyczkępieniężną518.Ponieważ wywołało to oburzenie obywateli, więc w obawie, aby ichnie złożono z urzędu i chcąc zastraszyć innych (co też się stało), uwięziliDemaretosa, jednego z najprzedniejszych obywateli, i stracili go519; sprawowalisilne rządy mając oparcie w Kallibiosie i załodze peloponeskiej, a nadtoi w niektórych hippeis: wśród nich bowiem byli najbardziej zawzięci spośródobywateli przeciwnicy powrotu wygnańców z Fyle.Kiedy jednak lud cały przeszedł na stronę powstańców, którzy zajmowaliPireus i Munichię, i uzyskali w wojnie przewagę, wówczas złożono z urzęduwybranych poprzednio dziesięciu, a wybrano dziesięciu innych520*, którzyuchodzili za najzacniejszych w mieście.Jakoż istotnie dzięki ich staraniomi zabiegom porozumienie doszło do skutku, i demokraci wrócili do miasta.Wyróżnili się wśród nich zwłaszcza Rinon z Pajanii521 i Faullos z Acher-512* Harmosta, harmostes (��) utrzymujący porządek", stały tytuł zarządców, jakichpozostawiła Sparta w zależnych od niej miastach greckich.513Zob.Xen.Hell.II, 3, 13 -14; Diod.XIV, 4, 3 -4; Iust.V, 8, 11; Plut.Lys.15, 6.514Zob.Xen.Hell II, 4, 10; Diod.XIV, 33, 2; Nepos, Thras.2, 5.Munichia wzgórze odwschodniej strony Pireusu ufortyfikowane przez Hippiasza po zabójstwie Hipparcha (rozdz.19, 2)i obsadzone żołnierzami przez Czterystu w 411 r.(Thuc.VIII, 92, 5).Uderzenie z Fyle stało sięmożliwe dzięki zburzeniu Długich Murów oraz murów Pireusu w wyniku pokoju 404 r.515* Wśród poległych wówczas był także Kritiasz (por.Xen., Hell.II, 4, 19).Zwolennikami RząduTrzydziestu była grupa wybranych przez nich obywateli w liczbie 3000, którzy po obaleniu Trzydziestuusiłowali utrzymać się przy władzy.[Zob.też Xen.Hell.II, 4, 10-19; Diod.XIV, 33, 2 - 3; lust.V, 9,15 -10, 1; Nepos, Thras.2, 5 - 6.]516* Rząd Trzydziestu utrzymał się przez osiem miesięcy, od lata 404 r.do wiosny 403 r.(por.Xen., Hell.II, 4, 21).[Zob.też Xen.Hell.II, 4, 23 - 24; Lys.XII, 54 - 5; Diod.XIV, 33, 5; lust.V, 10,4.]517Po jednym z każdej fyli.518100 talentów.Zob.Xen.Hell.II, 4, 28; Lys.XII, 59; Isocr.VII, 68; Plut.Lys.21, 4.519O Demaretosie i jego egzekucji inni autorzy nie wspominają.520* O Wybraniu nowej komisji czy rządu dziesięciu Ksenofont, rzecz dziwna, nic nie mówi,dlatego świadectwo Arystotelesa podawano w wątpliwość (por.Ed.Meyer, Geschichte des AltertumsV, s.40).Niemniej jednak słuszność będzie po stronie Arystotelesa, bo wykluczenie pierwszej komisjidziesięciu z amnestii i udział członków drugiej komisji w pózniejszym życiu politycznym dowodzi, żebyły jednak dwie komisje dziesięciu, z których druga przeprowadziła pojednanie (por.Schoeffer w: REPauly-Wissowa IV, s.2409; K.J.Beloch, Griechische Geschichte �� l, s.12 przyp.1).521Rinon syn Chariklesa sprawował funkcję pomocnika (paredros) hellenotamiai w 417/6 r.(M&L 77, 26 - 7).duntu522.Podjęli bowiem rokowania z powstańcami w Pireusie jeszcze przedprzybyciem Pauzaniasza523*, a po jego przybyciu wspólnie z nim zabiegalio przyznanie im prawa powrotu.Właściwie bowiem pokój i pojednaniedoprowadził do skutku król Sparty, Pauzaniasz, wraz z dziesięciu rozjemcami524*,którzy pózniej przybyli ze Sparty, a on właśnie domagał się rychłego ichprzybycia.Rinon i towarzysze jego za swą życzliwość dla ludu uczczeni zostalipubliczną pochwałą; mimo że objęli funkcje za czasów oligarchii, a składalisprawozdanie z działalności za rządów demokratycznych, nikt, ani z tych, którzyw mieście zostali, ani z tych, którzy z Pireusu wrócili, nie miał im nic dozarzucenia; co więcej, Rinon za swe zasługi został nawet zaraz wybranystrategiem52539.Do pojednania doszło za archontatu Euklidesa526* na mocy następującegoukładu: Ci z Ateńczyków pozostałych w mieście, którzy zechcą, mogą przenieść siędo Eleuzis527, gdzie posiadać będą pełne prawa obywatelskie528, rządzić się będąnajzupełniej samowolnie529 oraz rozporządzać swoim majątkiem.Zwiątynia530* będzie wspólna531dla jednych i drugich, a zarząd jej spoczywaćbędzie wedle tradycji przodków w rękach Keryksów i Eumolpidów532.Nie będziewolno nikomu udawać się z Eleuzis do miasta, ani też nikomu z mieszkańcówmiasta do Eleuzis, z wyjątkiem okresu wspólnego obchodzenia misteriów533*.522Znamy Faullosa syna Aristona, zwycięskiego chorega na Thargeliach w 359/8 r.i trierarchęw latach trzydziestych IV w., który mógł być spokrewniony z Tukidydesem synem Aristionaz Acherduntu, skarbnikiem Ateny w 424/3 r.Zob.P.J.Rhodes, Commentary, s.460.523*Pauzaniasz król Sparty z rodu Agiadów (wnuk zwycięskiego wodza spod Platejów w 479 r.p.n.e.w bitwie z wojskami perskimi), który w opozycji do wszechwładnego wówczas w SparcieLizandra, popierającego oligarchów ateńskich, przeprowadził pojednanie obu obozów (Xen.Hell [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Podstrony