Binek Tadeusz

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Postępujący nieustannie rozkład państwa zahamowany został dopiero w czasie panowania królaGustawa III (1771-92), który przede wszystkim zniósł ograniczenia władzy królewskiej.Centralizacjawładzy sprzyjała rozwojowi gospodarki, wzrósł znacznie eksport rudy i surówki żelaza, nastąpiłounowocześnienie metod stosowanych w rolnictwie i hodowli, rozwinęły się nauka i kultura.Wprowadzonereformy i absolutystyczne rządy Gustawa III spowodowały wszak powstanie przeciwko niemu spiskuarystokratów, w wyniku którego został podstępnie zamordowany na balu maskowym w Wielkiej Operze wSztokholmie.Rzeczpospolita.Na sejmie elekcyjnym w 1697 r., po bardzo burzliwym interregnum, królem obranyzostał elektor saski August II Mocny (1697-1706 i 1709-1733) z dynastii saskiej Wettinów.O jego wyborzezdecydowały: jego wcześniejsze przejście na katolicyzm, przekupienie części szlachty na sejmie elekcyjnymi sprzeciw cara Piotra I przeciwko kandydaturze francuskiego księcia Conti.August II swe panowanierozpoczął od próby opanowania księstw naddunajskich, Mołdawii i Wołoszczyzny.Wyprawa podhajeckawykazała jednakże słabość wojsk RP i ich niechęć do współdziałania z wojskami saskimi.Ale w zawartym zTurcją w styczniu 1699 r.pokoju w Karłowicach, Rzeczpospolita odzyskała Podole z twierdzą kamieniecką,a młody król umocnił swą pozycję na tronie polskim.Drugą wielką inicjatywą Augusta II było wznowienie w 1700 r., w przymierzu z Rosją, wojny ze145Szwecją o Inflanty.Kraina ta, jako własna zdobycz dynastyczna Wettinów, przez przyłączenie jej do Polskimiała wzmocnić pozycję króla wobec szlachty i umożliwić mu zaprowadzenie rządów absolutystycznych.Wojska saskie próbujące zdobyć Rygę, największy port w regionie, zostały jednakże odparte przezSzwedów, którzy rozgromili również Rosjan, oblegających Narwę.Po czym król szwedzki Karol XIIpomaszerował ze swym wojskiem na Rzeczpospolitę, odnosząc w lipcu 1701 r.kolejne zwycięstwo nadwojskami saskimi nad Dzwiną.Akurat w Wielkim Księstwie Litewskim trwała wojna domowa pomiędzypotężnym rodem magnackim Sapiehów a pomniejszymi magnatami i szlachtą litewską, która w pospolitymruszeniu w bitwie w listopadzie 1700 r.pod Olkienikami pod Wilnem rozgromiła wojska Sapiehów, poczymich majątki zostały rozgrabione i przejęte przez zwycięzców.Hetman Sapieha i jego stronnicy oddali sięwięc pod opiekę Karola XII, on żądał tylko jednego: detronizacji Augusta II.Zaangażowany w wojnie o dalekie Inflanty król August II jakby nie zauważył i nie zareagował, gdy wstyczniu 1701 r.Księstwo Brandenburskie (Zachodnie Pomorze) połączyło się z Prusami Książęcymi wjedno Królestwo Pruskie, którego królem mianował się (w Królewcu) dotychczasowy elektor brandenburski,Fryderyk III.Zadeklarował on wprawdzie utrzymanie istniejących traktatów i praw polskich do Prus, alefaktycznie na północnych rubieżach Rzeczypospolitej powstało nowe, nieprzyjazne jej, państwo niemieckie.Miało to swe poważne konsekwencje dla pózniejszej historii Polski i całej Europy.W swym pochodzie na Rzeczypospolitę Szwedzi, podobnie jak 50 lat wcześniej w czasie pierwszego"potopu", nie napotykali na poważniejszy opór.Poszczególne oddziały wojskowe, miasta, powiatypoddawały się bez walki i do sierpnia 1702 r Szwedzi opanowali wszystkie centralne dzielnice Korony zWarszawą, Poznaniem, Krakowem.Opozycyjne, w stosunku do króla Augusta II Sasa, kręgi szlachtyzawiązały wówczas zbrojną konfederację w Warszawie, zaś na zjezdzie w styczniu 1704 r.ogłoszonodetronizację Augusta II.Wykorzystał to niezwłocznie Karol XII i wyszukał sobie nowego króla Polski wosobie młodego wojewody poznańskiego, Stanisława Leszczyńskiego (1704-10 i 1733-36).W dniu 2 lipca1704 r.sejm elekcyjny w postaci niewielkiego zgromadzenia szlachty w, otoczonym przez wojska szwedzkieobozie podwarszawskim, dokonał jego formalnego wyboru na króla I RP.Dotychczasowy król Polski August II nie miał jednakże zamiaru abdykować.W maju 1704 r [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Podstrony