|
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Indagowany podmiot może więc czuć opórprzedstawia prośbę wyraznie łatwiejszą), uzyskujemy w efekcie nie zwiększenie,przed pomaganiem człowiekowi nieetycznemu.Poza tym może sądzić, że drugaale wręcz zmniejszenie szans na to, że ta kluczowa prośba zostanie spełniona.prośba tylko pozornie jest etyczna, ale także może wiązać się z czymś niemo-Wskazuje to na istotne ograniczenie interpretacji efektywności omawianej turalnym (choć na razie nie potrafi powiedzieć, z czym).Jeśli jednak słuszne jesttechniki, proponowanej przez Cialdiniego i wsp.Jeśli ustępstwo osoby proszącejzałożenie, że odrzucenie trudnej prośby nieetycznej przesuwa funkcjonowaniedotyczy skali zaangażowania się w czyn nieetyczny, technika nie tylko przestajepodmiotu na poziom bardziej refleksyjny i czyni bardziej dostępnymi poznawczodziałać, ale może dawać efekt przeciwny.Dlaczego tak się dzieje? Paska (2002),akceptowane normy i wartości, to niewykluczone, że w takiej sytuacji podmiotpodobnie jak Zpiewak (2002), uważa, że człowiek poddawany technice drzwibyłby szczególnie skłonny do spełniania kolejnej prośby, która byłaby łatwa,zatrzaśniętych przed nosem" funkcjonuje refleksyjnie, gdy przychodzi mu roz-miała charakter etyczny, ale formułowana byłaby przez kogoś innego.Tak więc,ważyć czy spełni drugą prośbę.W odniesieniu do stwarzanej przez siebie sytu-o ile tym, od czego jest uzależniona skuteczność techniki drzwi zatrzaśniętych przed nosem", w typowym wariancie trudna prośba etyczna - odrzucanie jejna drogę przestępstwa na dwugodzinną wycieczkę do muzeum.Bez względu na- łatwa prośba etyczna", jest to, że obie prośby muszą być formułowane przez tęto, czy godzili się na to, czy odmawiali, pytano ich, czy wobec tego nie zechcielibysamą osobę, to skuteczność tej techniki w wariancie trudna prośba nieetycznaudać się z młodzieżą na dwugodzinny spacer do zoo.Okazało się, że z 24 osób- odrzucenie jej - łatwa prośba etyczna" warunkuje formułowanie każdej z tychosiem zgodziło się na wycieczkę do muzeum, a następnie z tych ośmiu - siedempróśb przez inną osobę6.Oczywiście założenie to ma status czysto hipotetycznyna pójście do zoo.Spośród 16, które odmówiły pójścia do muzeum, tylko jednai wymagałoby potwierdzenia empirycznego.zgodziła się pójść do zoo.Ogólnie więc, badani zachowywali się konsekwentnieTak więc rozpoznaliśmy dotychczas trzy podstawowe mechanizmy skuteczno-(poza dwoma przypadkami).Wskaznik 33,3-procentowej uległości wobecści techniki drzwi zatrzaśniętych przed nosem":zasadniczej prośby (pójścia do zoo) był analogiczny jak w grupie kontrolnej,1) Regułę wzajemności, konkretyzującą się tu zasadą wzajemności ustępstw;w której propozycję tę formułowano bezpośrednio.Badacze uzyskali więc prze-2) Poczucie winy, które pojawia się po odrzuceniu pierwszej prośby, a może byćsłanki pozwalające przyjąć, że w technice drzwi zatrzaśniętych przed nosem"zredukowane lub wręcz usunięte spełnieniem prośby następnej;kluczowe jest ustępstwo proszącego.Samo powtórzenie prośby (naleganie) nie3) Wzrost refleksyjności i poznawczej dostępności akceptowanych przez podwystarcza.miot wartości i norm.Bardzo trudna prośbaAatwa prośbaspełnionaodrzuconaOczywiście nie można wykluczyć, że istotną rolę w efektywności omawianejtu techniki odgrywają także inne czynniki, dotychczas niezidentyfikowane i nie-Techniki stopa w drzwiach" i drzwi zatrzaśnięte przed nosem" sąbadane.symetryczne w tym sensie, że uległość wobec średnio trudnej prośby możeProśbabyć osiągnięta albo przez wcześniejsze skłonienie podmiotu dowłaściwaspełnienia prośby łatwej, albo przez wcześniejsze przedstawienie mu4.2.TECHNIKA KARATE"(SPEANIENIEprośby trudnej, którą on odrzuci.)W wypadku techniki stopy w drzwiach" stosuje się, jak wiemy, najpierwRysunek 4.1.Inne drogi, podobny efektprośbę łatwiejszą, by jej spełnienie zwiększało szansę na skłonność do spełnieniatrudniejszej prośby właściwej wystosowanej po niej.W technice drzwi zatrza-śniętych przed nosem" postępuje się odwrotnie - najpierw formułuje się prośbęWarto zauważyć, że Cialdini i wsp.zastosowali sekwencję próśb adekwatnąwyraznie trudną, licząc na to, że jej odrzucenie skłoni podmiot do spełnieniaz perspektywy ich celów badawczych.Zadbali o to, by proszony nie miał wąt-prośby łatwiejszej.Z pewnej perspektywy, można więc powiedzieć, że wzrostpliwości, że obie prośby są tak samo trudne - czasowe (dwie godziny) zaopieko-prawdopodobieństwa spełnienia średnio trudnej prośby może być osiągnięty albowanie się grupką młodzieży zagrożonej zejściem na drogę przestępstwa.W obupoprzez rozpoczęcie od prośby od niej łatwiejszej, albo wyraznie trudniejszej.próbach chodziło o wycieczkę.Można jednak zapytać, co będzie, jeśli zastosu-Techniki stopa w drzwiach" i drzwi zatrzaśnięte przed nosem" są więc wza-jemy sekwencję dwóch próśb, które podmiotowi niełatwo będzie porównać podjemnie wobec siebie symetryczne, co przedstawia rysunek 4.1.względem stopnia trudności.Wiemy, że poświęcenie dwóch godzin na jakąś ak-Pojawić się może pytanie, co się stanie, jeśli zastosujemy sekwencję dwóchtywność to więcej niż poświęcenie jednej godziny na tę aktywność, a mniej niżpróśb o takim samym stopniu trudności.Pytanie takie zadali sobie Cialdini i wsp.strata na nią czterech godzin.Czy jednak poświęcenie na jakąś aktywność dwóchw ramach programu badań nad techniką drzwi zatrzaśniętych przed nosem"godzin to mniej, czy też więcej niż np.:(Cialdini i in.1975).Wyszli oni z założenia, że nie można wykluczyć, iż u pod-- wypełnienie długiego kwestionariusza w warunkach, w których nie potrafimystaw tej techniki nie leży to, że druga prośba jest łatwiejsza od pierwszej, aleoszacować, ile zajmie to nam czasu?ponawianie prośby przez proszącego - sygnał społeczny, że proszącemu bardzo- wręczenie datku w wysokości równej naszym godzinnym zarobkom?zależy na uzyskaniu pomocy.To właśnie może stanowić kluczowy mechanizm- stracenie dwóch godzin na zupełnie inną aktywność?uległości ludzi poddawanych tej technice.W jednym z badań eksperymentatorzystworzyli więc sytuację z sekwencją dwóch próśb o analogicznym stopniu trud-ności.Badani najpierw proszeni byli o pójście z młodzieżą zagrożoną zejściem6Te dwie osoby, formułujące kolejne prośby, muszą też wydawać się indagowanemu pod-miotowi niezwiązane z sobą.W przeciwnym razie spostrzeże je jako działające wspólnie i osobęformułującą prośbę zasadniczą potraktuje nieufnie. spełnionaJak się wydaje, we wszystkich tych wypadkach możemy mieć wątpliwości
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
zanotowane.pldoc.pisz.plpdf.pisz.plhanula1950.keep.pl
|