|
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Han-non, jak się zdaje, miałpewne trudności z przekonaniem swoich ludzi, aby dosiedli koni i ruszyli dowalki.Gdy wreszcie mu się to udało, jak pisze Liwiusz, ich wypad był zlezorganizowany, a dowódcy mieli trudnos'ci z kierowaniem oddziałami", cosugeruje, że oddziały te nie były odpowiednio wyszkolone67.Ostatecznie siłyHannona starły się z oddziałem Masynissy, który stopniowo ustępował pola,ostatecznie pozorując ucieczkę, zawrócił i odjechał galopem.Ludzie Hannonanierozważnie ruszyli w pościg za wodzem Numidów, który prowadził ich wokółpołudniowego krańca siodła doliny, w miejsce, gdzie w ukryciu czekała jazdaScypiona68.%7ładna z relacji nie wspomina o liczebności wojsk każdej ze stron.Nie wiadomo, czy Hannon poprowadził całość, czy tylko część swoich sił.Scypion zabrał ze sobą z Sycylii 1200 jezdzców i nie ma żadnych dowodów,aby w Afryce udało mu się zwerbować jakieś dodatkowe oddziały z wyjątkiem200 jezdzców Masynissy.Postąpiłby jednak wyjątkowo niemądrze, gdybypozostawił swój przyczółek morski niechroniony, najprawdopodobniej więc jakaśliczba jezdzców tam została.Jeśli założymy, że zabrał z sobą trzy czwarteswoich oddziałów kawalerii, mógł mieć 900 konnych.Masynissa poprowadził Hannona w stronę wzgórza, za którym czekali wukryciu Rzymianie.Gdy kolumna Kartagińczyka przejechała miejsce, w którymsiodło doliny się zwężało, jazda Scypiona runęła na nią.Słysząc, że Scypionzaatakował, ludzie Masynissy zawrócili i natarli na czoło kolumny.%7łołnierze zprzednich rzędów - według Li-wiusza 1000 jezdzców69 - znalezli się w potrzaskumiędzy oddziałami Scypiona i Masynissy.Kolumna Hannona zostałaprzedzielona na dwie części, a jej tyły zawróciły i uciekły.Albo Scypionrozpoczął atak zbyt wcześnie, co uniemożliwiło otoczenie całej kolumny, albo też była ona zbytliczna i z premedytacją pozwolił uciec części wrogich oddziałów.Jeśli tak rzeczywiście było, wybrany przez Scypiona czas ataku dałRzymianom dużą przewagę nad schwytanymi w zasadzkę Kartagiń-czykami, copozwoliło szybko ich pokonać.Hannon zginął podczas bitwy.Liwiusz twierdzi,że Rzymianie podążali za pozostałymi przy życiu żołnierzami niemal 50 km, ostatecznie zabijając lub biorąc w niewolę około 2000 ludzi lub więcej"70,informacja ta jednak wydaje się mało wiarygodna.Następnie Scypion wyruszył do Salecji i zajął to miasto.Przez tydzień jegooddziały plądrowały otaczające je tereny.Powrócili do swojego obozu,położonego w pobliżu Utyki, obładowani łupami71.Działania Scypiona w strefie lądowania jego wojsk ostatecznie zapewniłyRzymianom panowanie na tym obszarze, tak więc wódz mógł poświęcić całąuwagę Utyce.Pragnął zdobyć miasto i przekształcić je w bazę operacyjną przednadejściem zimy.Scypion zabrał ze sobą z Sycylii broń artyleryjską i machinyoblężnicze-, fachowcy znajdujący się wśród jeńców produkowali brakującą brońw prowizorycznych warsztatach obozowych.Wraz z transportem posiłków zSycylii nadeszła kolejna dostawa broni artyleryjskiej72.Po raz pierwszy przy tejokazji dowiadujemy się, że Scypion otrzymał posiłki.Być może zostały oneprzetransportowane na statkach, których nie wykorzystano podczas inwazji.Scypion był świetnym logistykiem i być może zaplanował zebranie dodatkowychstatków właśnie po to, aby niektóre z nich wykorzystać do przywiezieniaposiłków, gdy już sytuacja jego wojsk w Afryce się ustabilizuje.Liwiusz zapisał,że Scypion nie tylko wynajął transportowce, biorące udział w pierwszej inwazjina Afrykę, ale również zamówił inne, które zostały przejęte i zabrane doLilybeum"73.Rzymianie oblegali Utykę przez 40 dni, nie odnieśli jednak większychzwycięstw w walce z obrońcami miasta.Podczas gdy Scypion był zajętyszturmowaniem murów Utyki, Hazdrubal mobilizował wojsko i straże, mająceobserwować każdy ruch Rzymian.W tym samym czasie z zachodniej częścikraju przybył Syfaks z dużą armią i połączył się z siłami Hazdrubala.Wspólniepomaszerowali w kierunku Utyki, zajęli pozycje w niewielkiej odległości odrzymskiego obozu, bloku- jąc wojskom przeciwnika drogę w głąb kraju.Nastała pózna jesień, zbliżała sięzima, a działania Scypiona przeciwko Utyce nie przynosiły większych efektów.Wraz z przybyciem armii kartagińskiej i numidyj-skiej Rzymianie przerwalioblężenie miasta i wycofali się do kwater zimowych.Trudno uniknąć wrażenia, że Scypion nie był w najlepszej formie podczaskilku miesięcy po inwazji na Afrykę i że popełnił kilka błędów.Na przykład jegodecyzja o oblężeniu Utyki wydaje się strategicznym błędem; pomimowyszkolonych sił, łodzi i machin oblężniczych nie udało mu się zdobyć miasta.Jeśli jego celem było złamanie politycznej woli przywódców kartagińskich,zaatakowanie Utyki w żaden sposób nie przybliżało go do tego.Powinien poprostu ominąć miasto.Zatrzymanie się pod Utyka było trwonieniem czasu nakażdym etapie operacji, a przecież wcześniej Rzymianie już osiągnęli drobnezwycięstwa.Scypion chciał przekształcić Utykę w bazę logistyczną, jednak jakdowiodła tego zima spędzona w obozie, miał wystarczająco dużo zapasów i niemusiał zdobywać tego miasta.Wydaje się również, że rzymski wódz zapomniał,czego się z pewnością uczył, poznając historię.Kluczem do Kartaginy nie byłaUtyka, ale Tunis.Armia, która stacjonowała na wyżynie, na której usytuowanebyło to miasto, była w stanie odciąć Kartaginę od wnętrza lądu, a tym samym odzródeł dostaw żywności i pomocy wojskowej.Armie najeżdżające ten regionprzez dwieście lat poprzedzających inwazję Scypiona - Agatoklesa (310 r.p.n.e.), Regulusa (256 r.p.n.e.) i najemników podczas wojny bezlitosnej (241-237 p.n.e.) - jako przygotowanie do działań przeciwko Kartaginie zdobywałynajpierw Tunis.Zdobycie Utyki w żadnym stopniu nie przyczyniłoby się doosłabienia pozycji Kartaginy.Być może Scypion sądził, że Utyka będzie łatwym łupem.Było to najstarszefenickie miasto w północnej Afryce i od wieków najbliższy sojusznik Kartaginy.Jednak w okresie wojny bezlitosnej wraz z najemnikami wystąpiła przeciwKartaginie, a podczas pierwszej wojny punickiej zaproponowała Rzymowisojusz74.Być może Scypion myślał, że po krótkiej demonstracji siły dojdzie dorozmów politycznych i Utyka ponownie stanie po stronie Rzymu.Jeśli tak było,mylił się.Czas, jaki Scypion spędził pod Utyka, pozwolił Hazdrubalowi przeprowadzić rekrutację wojsk, wyćwiczyć oddziały i wyekwipować armię.Wtym czasie Syfaks zdołał też zdusić bunt w swoim kraju, zebrać armię i dołączyćdo Hazdrubala, którego wojska już obozowały w pobliżu Utyki, zagradzającScypionowi drogę do doliny rzeki Bagra-das.W rezultacie Rzymianin straciłokazję przeprowadzenia szybkiej akcji przeciw Kartaginie i miastom położonymw głębi kraju, choć siły, którymi dysponowała, były niewielkie i rozproszone
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
zanotowane.pldoc.pisz.plpdf.pisz.plhanula1950.keep.pl
|