Mikolaja Doswiadczynskiego przypadki Krasicki I

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.U jaSnie oSwieconego jedliSmy ba�anty na farfurach;pan pods�dek da� barszcz, schab, bigos i buraki na misach srebrnych, a co osobliwsza, podcechowan� mitr� i paludamentem postrzegliSmy herby jaSnie oSwieconego.Nie wchodz�cw przymioty moje, pierwsz� zaraz uczyni� pan pods�dek propozycj�, �ebym przysz�ej ma�-�once tyle prostym d�ugiem zapisa�, ile po�owa jej posagu wynosi� b�dzie; na reszcie zaS for-tuny mia�em uczyni� do�ywocie.Wstr�t mi uczyni�a takowa propozycja, wi�kszy dama, dum-na wielkoSci� posagu, bez �adnych przymiotów.W kilka czasów pozna�em na odpuScie panienk� zacn�, bardzo pi�kn�, ale ubog�.Ju� mia-�em uczyni� rodzicom deklaracj�, gdy raz nie zastawszy u siebie damy postrzeg�em bilecikna stoliku.Jej by� charakter, adres do jegomoSci pana wicesgerenta; oznajmywa�a mu o swo-im przysz�ym zam�Sciu, ubolewa�a, �e bogactwa cnocie i przymiotom rzadko towarzysz�,ko�czy�a oSwiadczeniem, i� b�dzie mia� r�k� bogaty, ale serce kochany AntoS.Nie podoba�mi si� ten podzia� z Antosiem i odt�d w tym domu nie posta�em.109ROZDZIA� SZESNASTYZawodne konkurencje uczyni�y mi wstr�t od postanowienia, zamkn��em si� wi�c na nowow domu.�ebym jednak trzeci raz me uszed� za dzikiego, wybra�em kilku dobrych i przystoj-nych s�siadów, ucz�szcza�em do nich czasami, gdy zaS mnie odwiedzali, rad im by�em w do-mu moim;reszt� czasu zabiera�y gospodarskie zabawy, budowla, ogród, ksi��ki.Blisko roku tak po��-dane �ycie prowadz�c reformowa�em stare mury zamczyska ojczystego i sta� si� domem wy-godnym i pi�knym.W poSrodku tych zabaw Smier� wuja, po którym na mnie w Litwie sub-stancja spada�a, by�a okazj� drogi w tamtejsze kraje.Wybra�em si� w czas najgorszy do podró�y - na wiosn�.Za�omawszy si� dnia jednego z mo-stem na bagnisku, pos�a�em po konie do bli�szej wsi; nie znalexli ich do naj�cia moi ludzie.Wtem, gdy si� do dworu udali, uczynna tamtego miejsca pani, wypytawszy si� wprzód o mo-im nazwisku, miejscu rezydencji, okazji podró�y i wielu innych okolicznoSciach, wys�a�a za-raz naprzeciwko mnie swoj� karet� i tyle koni, ile tylko trzeba by�o pod ca�y mój ekwipa�.Dworzanin, który w karecie przyjecha�, uczyni� imieniem pani swojej komplement, i� ubole-wa nad moim przypadkiem, ale winszuje sobie tej sposobnoSci, �e mnie mo�e w dom swójprzyj��.Wsiad�em do karety, ciekawy pozna� t� grzeczn� i m�od� wdow�; dowiedzia�em si� albo-wiem, i� od lat trzech w tym stanie zostawa�a.Przyjecha�em do pa�acu pi�knego; apartamen-ta by�y wygodne i wspania�e.Przyj�a mnie nie tylko m�oda i grzeczna, ale pi�kna gospodyniz wszelk� ludzkoSci�.Podzi�kowa�em za jej uczynnoS�.Zasta�em goSci wielu, stó� wyborny,sposób bawienia si� takowy, jakiego w najcelniejszych miastach znalex� trudno.Apartamentdla mnie wyznaczony by� wygodny i pi�kny; w nim z trudu podró�nego wytchn�wszy, gdymnazajutrz po obiedzie chcia� �egna� gospodyni�, rzek�a �artuj�c, i� jeSli si� dni kilka w jejdomu nie zabawi�, ka�e w wsiach swoich, przez które b�d� przeje�d�a�, popsu� mosty i gro-ble, tak jakem doSwiadczy� u jej s�siada.Da�em si� �atwo namówi�, uwi�ziony hej wzrokiemi grzecznoSci�.Raz po obiedzie, gdy si� goScie rozeszli a sami tylko w pokoju zostaliSmy, rzek�a:- Nasyci�eS waszmoS� pan ciekawoS� moj� opisuj�c przypadki swoje; zagraniczne; racz mite� opowiedzie� te, któreS mie� móg� w kraju swoim od pierwszych lat m�odoSci.- Nie s� osobliwe - rzek�em - na tak jednak mi�y rozkaz opowiem je wiernie.Zacz��em wi�c relacj� o moich rodzicach, Damonie, sentymentowej jego edukacji, czytaniuromansów; do tego punktu gdy przysz�o, uczyni�em wzmiank� o przypadku w lasku I pierw-szym naówczas mi�oSci oSwiadczeniu owej Juliannie, wychowanicy matki mojej.S�odka jejpami�� uczyni�a mnie wymownym; a maj�c �zy w oczach, przyda�em, i� od owego bolesnegopo�egnania straci�em j� z oczu, ale nie z serca.110- Op�ywam teraz we wszystko - rzek�em dalej - ale w tym gestem nieszcz�Sliwym, �e j�uczestniczk� pomySlnoSci moich mie� nie mog�.Nie mog�em si� dowiedzie�, gdzie przeby-wa; w klasztorze, dok�d by�a oddana, to mi tylko umiano powiedzie�, i� j� ciotka jej do sie-bie wzi�a.Jak si� zwa�a ta ciotka, gdzie hej by�o mieszkanie, nikt mnie dot�d nie nauczy�.Jedyna s�odycz �a�oSci mojej ten pierScionek od niej dany, który przy sobie nosz�; da�em jejtaki drugi na po�egnanie.Ledwom sko�czy�, poda�a mi r�k�.Spad�a z oczu moich zas�ona - mój w�asny pierScionekpostrzeg�em na r�ku Julianny.Pad�em jej do nóg przepraszaj�c, �e oczy moje nie by�y z ser-cem zgodne.�atwo kochaj�cego przeprosi� mo�na.Zbyt �ywe radoSci, podziwienia, cieka-woSci impresje przerywa�y co moment dyskursa nasze.W tumulcie naj�ywszych pasji us�ysza�em wyrok szcz�SliwoSci mojej.By�em kochanym.111ROZDZIA� SIEDMNASTYKa�dy romans ko�czy si� zwyczajnie zbiorem osobliwych przypadków, a te Sci�gaj� si� dowzajemnego poznania lub znalezienia osób wielu, jakby umySlnie na jedno miejsce sprowa-dzonych.Poznanie si� prawie nowe z Juliann� po tylu awanturach i dziesi�cioletnim niewi-dzeniu zarywa coS na romans, z t� tylko ró�nic�, i�eSmy si� zeszli w jej w�asnym domu, nieszukaj�c wzajemnie po ziemi i morzu.DomySli� si� ka�dy mo�e, i�em si� pyta� Julianny, jakim sposobem do tego stanu, w którymj� widz�, przysz�a.Gdybym si� chcia� trzyma� tonu romansów, z historii Julianny zrobi�bymksi�g� czwart�.Zacz��bym pod osobliwymi rozdzia�y opowiada� na przyk�ad: jako Julianna,zamkni�ta w klasztorze, ci�ko p�aka�a straty amanta swojego; jako jednego czasu przecho-dz�c si� z towarzyszkami po ogrodzie porwana by�a gwa�townie przez nieznajome osoby;jako w oddalonej puszczy odbita znowu by�a przez drugie nieznajome osoby; jako te drugienieznajome osoby zaprowadzili j� w okropne lochy i pieczary; bako wiele wycierpiawszyw tych okropnych lochach i pieczarach, z niewypowiedzianym hazardem stamt�d uciek�a;jako po d�ugiej peregrynacji zasz�a mo�e do jakiego pustelnika lub pustelnicy; bako ten pu-stelnik (który powinien by� bardzo stary) �ywi� j� przez czas niejaki korzonkami; jako panjeden wielki poluj�c natrafi� na pustelnicze mieszkanie i jej widokiem zniewolony zosta�;bako ten pan wielki, przebrawszy si�, po wtóre do niej zaszed� i nak�oni� do porzucenia pu-stelniczego �ycia; jako da�a si� nak�oni� i sta�a si� jego �on�; jako ten m�� zachorowawszyumar�, by� pochowany, a ona ca�ej jego substancji zosta�a pani�, etc.Awantura Julianny nie by�a tak nadzwyczajna.Wzi�a j� ciotka z klasztoru, zawioz�a do Li-twy; bogaty w s�siedztwie wdowiec pozna� j�, podoba� sobie, chcia� mie� za �on�, wzi��; niemaj�c bliskich krewnych fortun� zapisa� i w rok umar�.Serca czu�e nie potrzebuj� wykwintnych oSwiadcze� [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Podstrony