[ Pobierz całość w formacie PDF ] .Tu są już nie gołe słowa rzucone na wiatr bez żadnych lub z niepewnymi dowodami, tu są widoczne i głośne czyny (facta) przekonywające, że Rosja nie może jeszcze nazywać się krajem cywilizowanym.Ona teraz tylko weszła za staraniem Aleksandra II na pewną i prawdziwą drogę wiodącą do tego celu.Przejdzie wiek cały przy pomyślnych okolicznościach niżeli Rosja dojdzie do tego punktu, na którym dziś stoją drugie europejskie narody i niżeli powoli otrząśnie się z barbarzyństwa i zamieni ducha i naturę swego rządu.Nie myślę, żeby znalazł się ktoś i powiedział, że cesarz naśladuje nieszczęśliwego i nie mającego rozsądku Piotra III lub kapryśnego Pawła, którzy poruszali wszystko dlatego jedynie, aby nie zostawić na miejscu i zyskać, czyli raczej zadziwić wszystkich swoją niespokojną i bezpłodną, czasem szkodliwą troskliwością.Oni chcieli tylko re-muer pour remuer45 i nic więcej.Cesarz Aleksander II, dając powody skłaniające go do przedsięwzięcia każdej odmiany, przekonywa każdego o jej potrzebie.Otóż, to jest dostateczny dowód, że obce narody nie wymyślają fałszywych i niekorzystnych wieści o Ruskich.Co się tyczy Polaków, ich wymawia46 słabość i wojna z potężną Rosją, zmuszające ich do wzywania pomocy i ludzkości ludów Europy.Mówiąc o historii obydwóch narodów, będę miał sposobność wspomnieć o tym jeszcze.W barbarzyńskich wiekach, czyli w tak zwanych średnich wiekach, narody żyły odosobnione, komunikacje były trudne.Gazety nie istniały, zjawienie się zagranicznego posła w jakimkolwiek kraju stanowiło epokę.Każdy naród znał tylko swoich sąsiadów, i to powierzchownie, nie mogąc lub nie chcąc poznać ich lepiej, stąd nienawiść, wojna i wzajemna nieufność panowały wszędzie.Dalsze kraje znane były tylko z imienia i niepewnych opowiadań.Wojny, gwałty, podbicia i chęć przywłaszczenia sobie cudzego dobra były jakby wrodzone wszystkim.Ten był wielki bohater i zręczny polityk, który mógł mocą i chytrością obedrzeć drugiego.Religia chrześcijańska uczyła i przypominała prawidła sprawiedliwości, ludzkości i umiarkowania, każdy je znał i szedł tam, gdzie go prowadziły gwałtowne namiętności i dzikie, nieobuz-45 Burzyć dla burzenia.46 Usprawiedliwia.dane47 skłonności.Później z oświatą też same pomysły tak długo zaniedbane zaczęły wchodzić w praktykę.Sądy zbliżać się między sobą poczęły i z tego powstała nowa, nieznana dawniej władza, opinia publiczna.Fryderyk II pruski nie chciał jej uznać i za-ledwie nie utracił tronu i życia.Napoleon I, sprawiedliwszy i więcej ludzki, chcąc uporządkować wstrząśniętą w zasadach przez rewolucję Europę, użył gwałtownych i prędkich środków nie zawsze zgodnych ze sprawiedliwością, wzniecił przeciwko sobie opinię publiczną.On trzymał się tej dawnej maksymy, że cel usprawiedliwia środki i liczni jego nieprzyjaciele i ci, których interesa były uszkodzone, połączywszy się, wezwali na pomoc rewolucję, którą uśmierzał, i skończyło się na tym, że ten wielki człowiek stracił tron.Umierając na wygnaniu zostawił pomiędzy innymi maksymami te 3 ważniejsze: że opinia jest mocna, trzeba ją szanować, że czasy gwałtów i zawojowań skończyły się.I że moc nic nie tworzy.La force ne cree rien.Sprawiedliwość tych maksym potwierdził jego własny upadek.Opinia publiczna codziennie wzmacnia się.Rewolucja, usunąwszy swego mocnego przeciwnika, robi mowę postępki, stawiając nowe opory tyranii, gwałtom i uciemiężeniem.Z tego, co się teraz dzieje w Europie, widać, że najstraszniejsze przykłady są stracone dla rządców.To są krety, które ryją spokojnie zie-47 Nieposkromione.mię, nie zważając, co się dzieje nad ich głowami.Po upadku Napoleona dowolni z jednej strony rządcy, że wybawili się od groźnego pedagoga, zapomniawszy nawet przystojności, oddali się jak szkodniki szumnej radości i uniżyli się w oczach swoich poddanych.Niczym nie wstrzymani mocniejsi rzucili się z dziką wściekłością dla rozszarpania, dzielenia i zajęcia posiadłości słabszych.Taki był ten kongres wiedeński, zgromadzony w imieniu sprawiedliwości i ludzkości, dla poprawienia i uchylenia niesprawiedliwości zdziałanych przez tego tyrana Napoleona, kiedy członki tego kongresu zdziałali więcej złego w tak krótkim czasie niżeli Napoleon w ciągu całego swego panowania.Te bezwstydne i nierozsądne Don Kichoty myślały, że te lądzie, których oni dzielili między sobą jak stado owiec, są w samej istocie zwierzętami, a zatem nie widzą i nie pojmują ich nierozsądnych postępków i przyjmą w milczeniu i z pokorą ich rozporządzenia.Lecz niespodziewanie ludy poznały ich samych i ich działania i zaczęły same myśleć o swoich własnych sprawach.Zastanówmy się na moment.Że kiedy jeden tylko wulkan zrobił tyle nieszczęść, cóż dopiero będzie jeżeli odkryje się ich więcej? Wszakże w Europie samej liczy się ich kilkanaście, ileż ich jest w Ameryce i innych częściach świata? Również jeszcze i nad głowami naszymi zbierają się chmury grożące [h]uraganem.Jakież przygotowania działają się, jeżeli nie do wstrzymania,to przynajmniej do zmniejszenia strasznych skutków tych fenomenów? Jakież stawiają narzędzia w rodzie gromoodwodów48? Żadnych.Rządcy zatrudnieni w swoich gabinetach nad wymyślaniem nowych kombinacji politycznych, nowych przymierzów trwających kilka lub kilkanaście dni i zamienionych drugimi podobnymi, pisaniem not, deklaracjów, protokołów i innych mądrych, dowcipnych i godnych podziwie-nia, lecz nieużytecznych dyplomatycznych pism, podobnych tym, nad którymi przez kilka miesięcy trudniły się 3 gabinety w swoich negocjacjach z gabinetem ruskim w sprawie Polski.Ludy niespokojne i nieprzyjazne jedne drugim, a wszystkie w niezgodzie ze swoimi rządami.Interesy i widoki zmieniają się w każdy dzień i rodzą nowe kombinacje i przymierza, tak że żaden rząd i kraj nie może z pewnością dziś twierdzić, że obecny sprzymierzeniec zostanie mu jeszcze jutro lub też przejdzie do nieprzyjacielskiego obozu.Zjawienie się k[się]cia Augusta i sprawy Danii pomieszały politykę Niemiec i niektórych krajów Europy.Austria i Prusy, zawiesiwszy antagonizm i dawne niechęci, zbliżyły się.Austria.niedawno chciała reformować konfederację niemiecką dla swojej korzyści, zmuszona była przez Prusy ukończenia tego projektu odłożyć lub zaniechać.Od dawnego czasu Austria miała na swojej stronie 2 mniejsze królestwa i znaczną liczbę wielkich i małych księstw dość ściśle z nią sprzymierzonych.Dziś 48 W rodzaju piorunochronów.te wszystkie kraje zupełnie odstąpiły od niej.Z Francją nie może być dobrze.Stan państwa wewnętrzny niewiele jej obiecuje dobrego.Sejm, czyli tak zwana Rada Cesarska, złożona z różnych narodów, różniących się językiem, religią, obyczajami, zwyczajami, mających swoje oddzielne interesa, widoki i potrzeby, przedstawia wieżę babilońską.Tam nie może być zgody i jedności.Węgry, niedowolne i w zawieszeniu, czekają tylko pomyślnej pory do powstania.Galicja i Wenecja nie życzą i nie mogą życzyć sobie zostać pod panowaniem Austrii.Anglia miesza się tylko do spraw stałego lądu, podług kaprysu opinii publicznej, często zmienianej i niektórych również niepewnych widoków rządu, który dziś jest na stronie Danii przeciwko Niemcom, tak jak niedawno był na stronie Niemców przeciwko Danii.Gabinet pruski nie chciał zbliżyć się z izbą niższą, a ta w niezgodzie z izbą wyższą
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
zanotowane.pldoc.pisz.plpdf.pisz.plhanula1950.keep.pl
|