Biedne dwunozne igly Gasiorowski K

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Gdzie� tu jest ów skok, o którym mowa.Je�li Bia"oszewskipisze (powojenne w istocie) ody rado�ci do przedmiotów (do szafy,durszlaka), to G�siorowskiego par� lat pó�niej, rzec mo�na, wcale niezaprz�ta to, w jakiej socjalno�ci uczestniczy (w jakim korowodzie pl�sa) rzeczy odbijaj� ju� tylko �wiadomo�� i samotno��.Trudno o kogo�, z kimmo�na dzieli� rado��.Przejrzyj si� w �cianie,Przejrzyj si� w pod"odze,W stole, tapczanie, regale z ksi��kami:Przejrzyj si� w drzewach,które o �witaniu w ostrych profilachprzechowuj� noc.O drzewa niskie �cie�ki do gwiazd.D"onie s� gwiazd� ledwie zabli�nion�.Jedyne czó"no naszych warg na niewidzialnej rzecePoca"unkuW"a�nie odp"ywa.Nikogo nie ma, kto przyzna si� do nas.(Na ci��kim skrzydle.)Takie w"a�nie by"y lata sze��dziesi�te.W dominujacej dzi� perspektywie:aura symboli i porzucony mi�dzyczas.Po pa�dzierniku, przed marcem.Niktsi� do nich nie przyznaje.Ani do okularników, ani do radia Szarotka , anido czynów spo"ecznych.Je�li wi�c Hybrydzianie naprawd� s� wnucz�tami,to warto pami�ta� z jak bardzo dysfunkcyjnej rodziny.W czynie spo"ecznymsadzili�my na m"odych gruzachm"ode drzewkaa teraz park wieczornytarza si� w swoich ro�linnychwieczno�ciach157 jak gdyby tutaj nigdy nicsi� nie zaczyna"o(W czynie spo"ecznym., Kirke)Jedn� z trudno�ci opisu poezji Krzysztofa G�siorowskiego jest takaw"a�nie niepochwytno�� przynajmniej w j�zyku szczeropolskichuproszcze� spo"ecznego t"a wiersza.Ta poezja tez nie zaczyna si�, nie maswoich miesi�cy.Ani wynika z 56 roku, ani z 68, pisze w"asny kalendarz,bli�szy archeologii ni� gazecie.Gdyby jednak zapyta�, wedle jakiegodatownika G�siorowski liczy, to zapewne s k a l � jego rozmy�la� opisujezmieniona odpowied� na pytanie Ró�ewicza, czy poezja jest jeszczemo�liwa? G�siorowski mówi: tak, jest mo�liwa, bo cho� pytanie nie straci"owa�no�ci, to zmieni"o po"o�enie.�wiat przetrwa", znowu jemy owoce, aletu� za oknem zwyczajno�ci pozosta"o tamto.Jak Ksi��yc kuzynki Anny, jakGemmy z ko�ci policzkowej, jak groza objawiona nagle pomi�dzy spekulacj�metafizyczn� a dziecinn� pamieci� Powstania Warszawskiego.Teraz poetateoretyzuje to, czego si� boi.Wiersz obja�nia pewien porz�dekantropologiczny, nieuniemo�liwiony raz na zawsze, lecz o d b i e r a n yprzez ostateczno�ci wojny i holocaustu.Na pozór wszystko jest normalnie,ale.Wieczór, stolik w ogrodzie,do talerza na owoce skapujenoc.Nie jest czarna, nie jest bia"a,nie jest t�czowa; jest niewidzialna.I skapuje.Skapuje.Talerzjest pe"en nocy.Czas i�� spa�.Chod� ze mn�.(Chod� ze mn�, Gemmy w ko�ci policzkowej)Bardzo charakterystyczne dla G�siorowskiego jest to postrzeganieostateczno�ci XX wieku wewn�trz pewnej ogólniejszej zagadkimetafizycznej, która przez to zabarwia si� groz�.Historia "ody�ka krwi, jakpowój pn�ca si� po Wie�y.Ryby, dla których Potop trwa dalej, wi�c musia"ysi� przystosowa�.Przepych skrzyde" czarnego anio"a, gdy przysiad" nakamieniu w przerwie na papierosa. Mo�e jako epitafium na �mier��winki morskiej.Ca"a ta wiedza o czarnych wymiarach bycia, kosmosu,158nieskonczono�ci nieustannie pracuje na nasze utrzymanie (sensu istnienia),to ni� w"a�nie przepychamy si� przez codzienno��.W (s"ynnym ju�)porównaniu poety i d�d�ownicy G�siorowski zauwa�a: tyle przebrn�, ileprze"kn�.Ta postkatastroficzna (albo, je�li kto woli, wyprzedzaj�ca postmodernizm)aura jego poezji wydaje mi si� wa�na.Otula c o �, co zasz"o za Gomu"kii nie zosta"o nazwane.Poniewa� brak plam na s"o�cu szóstej dekady nieoznacza, �e by"o spokojnie.Przeciwnie w"a�nie na ten czas przypadapowolne i ciche przeorganizowanie zbiorowej �wiadomo�ci.My�loweprzechodzenie od �wiata dalekiego ju� powojnia (tak�e pozimnowojnia) dorealno�ci, w której punkty fundamentalne nie zosta"y wyznaczone, i ka�dymusi je rozpoznawa� na w"asny rachunek.Nowa Fala zosta"a potemwypadkami wepchni�ta w kolein� polityczno�ci, i niejako powtarza"a znanyscenariusz sytuacje intelektualne G�siorowskiego (niezale�nie od tego, jaksobie z nimi radzi) pod pewnymi wzgl�dami bardziej przypominaj�dzisiejsze lata: postmoderny.Spory i walki rozegrane; ich d"ugi ogon jakkometa rzucona na pó" nieba, ale rytm wspó"czesno�ci nadaj� innezjawiska.Trudno orzec, jakie lecz i wtedy, i teraz martwiej�caw ogólnikach propaganda mia"a swój negatywny odpowiednik w socjalno�cinajbardziej sprywatyzowanej ; w �wiecie pragnie� i w�ród najbli�szych.Ludzie s� ostatecznym adresem tej poezji; jak Irek Iredy�ski, rok po �miercizobaczony w taksówce (na górze nie zaliczono mu.musia" powtórzy�), jaknieuleczalnie chora kobieta pisz�ca list za listem (umawia si� na dalekiewycieczki), jak niekomunikatywno�� (Zwierzasz si�, a ja s"ysz� tylko to, cochc� Ci powiedzie�!).St�d charakterystyczny ("atwo rozpoznawalny) j�zyk wierszaG�siorowskiego.Niby konstruktywistyczny i spekulatywny, ale.Mo�enajpro�ciej by"oby powiedzie�, �e ta poezja w i e o AwangardzieKrakowskiej, Przybosiu, lingwistach z upodobaniem uprawia skrótmy�lowy i dalek� metafor� lecz inspiracji szuka gdzie indziej, u Rilkego,Wata, Le�miana, Ró�ewicza, czyli w�ród filozofuj�cych symbolistów,i (przede wszystkim) na ciemnych scie�kach k"opotów z istnieniem, a nie wzaufaniu do sprawno�ci wiersza.Idiom G�siorowskiego organizuje sytuacjezwierzenia, rodzi si� z biografii, nie z techniki poetyckiej, i ustanawia (zaWatem) raczej jak�� odmian� powagi s"owa dotykajacego sprawnajwa�niejszych ni� figury stylistyki zawi"ej lub obliczonej na ol�nienieodbiorcy.Im pó�niejsze liryki, tym mniej w nich paradoksów i poetyckichdefinicji, a wiecej: mówi�cego cz"owieka, po prostu.Na przestrzeni tomu159wida� jak G�siorowskiemu zaczynaj� s"u�y� coraz prostsze s"owa i uk"ada�si� zdania otwieraj�ce c o �, daj�ce jaki� klucz, ukryty nie w grachsemantycznych, ale jakby w personalnej narracji, w samym kontakciez kim�, kto zwierza si� i opowiada.W czym znowu "atwo dostrzec klamr�"�cz�c� lata sze��dziesi�te ze wspó"czesno�ci�.I tam, i tu Polskie Motywacjeod"o�ono do lamusa, co atoli od razu ujawni"o jak�� bolesn� zdawkowo��,czy niewystarczalno�� komunikacji spo"ecznej, fikcje mówienia w pustk� jakby zbiorowo�� umia"a porozumie� si� tylko na kilka Wielkich Tematów.Je�li one nie wi��, tracimy orientacj� na morzu przygodno�ci i w tymsensie cenne staje si� samo podj�cie kontaktu.Fakt, �e mówimy do kogo�i oczekujemy odpowiedzi (jakby�my chwytali za r�k�), bywa wtedywa�niejszy od rewelacji, które mamy do przekazania.A to znowu dziwnie przypomina szkice G�siorowskiego sprzed trzydziestulat o poezji jako wyprawie ratunkowej i wyspie oczywisto�ci na oceanach realizmu [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Podstrony