|
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Na początku w marce ziemia uprawiana była wspólnie.W następstwie, gdywyodrębniły się samodzielne gospodarstwa indywidualne, co parę lat odbywał się ponowny podział wspólnejziemi odpowiednio do ilości członków rodziny.Ziemia jednak pozostawała własnością wspólnoty, tzn. mar-ki .22Najważniejsze spośród nich - to odkrycie w roku 1492 Ameryki i odkrycie w roku 1498 drogi morskiej doIndii.25 ku23.Wreszcie wielki przemysł i powstanie rynku światowego uczyniły walkę tę powszech-ną i nadały jej jednocześnie niesłychaną dotąd gwałtowność.W walce pomiędzy poszcze-gólnymi kapitalistami, jako też między całymi przemysłami i całymi krajami rozstrzygają oich istnieniu sprzyjające - naturalne czy też sztucznie wytworzone - warunki produkcji.Zwyciężonych usuwa się z całą bezwzględnością.Darwinowska walka o byt jednostek prze-nosi się ze spotęgowaną zajadłością z przyrody do społeczeństwa.Przyrodzony stan zwie-rzęcia okazuje się szczytowym punktem rozwoju ludzkiego.Sprzeczność między produkcjąspołeczną a przywłaszczaniem kapitalistycznym występuje tu już jako przeciwieństwo mię-dzy organizacją produkcji w poszczególnej fabryce a anarchią produkcji w całym społeczeń-stwie.Kapitalistyczny sposób produkcji porusza się w tych dwóch formach, w których przeja-wia się wewnętrzna sprzeczność właściwa mu wskutek jego pochodzenia, obraca się bezwyjścia w owym błędnym kole , które odkrył już był w nim Fourier.Ale Fourier nie mógłjeszcze swego czasu dojrzeć, że koło to stopniowo się zacieśnia, że ów ruch odbywa się ra-czej po linii spiralnej i musi się skończyć tak samo jak ruch planet przez zderzenie z ośrod-kiem.Siła napędowa społecznej anarchii produkcji zamienia znaczną większość ludzi wproletariuszy i z kolei proletariat położy ostateczny kres anarchii produkcji.Siła napędowaspołecznej anarchii produkcji zamienia nieskończoną zdolność udoskonalania maszyn wiel-koprzemysłowych w prawo zmuszające każdego poszczególnego kapitalistę-przemysłowcado coraz większego udoskonalania swej maszynerii pod grozą zagłady.Ale doskonaleniemaszynerii czyni zbyteczną część pracy ludzkiej.Jeżeli wprowadzanie i rozpowszechnianiemaszynerii oznacza wypieranie milionów rękodzielników przez niewielką liczbę robotnikówpracujących przy maszynach, to doskonalenie maszynerii oznacza wypieranie coraz to więk-szej liczby tychże samych robotników.Powstaje ostatecznie w ten sposób do rozporządzeniakapitału masa robotników najemnych, przewyższająca swą liczebnością przeciętne zapo-trzebowanie kapitału, prawdziwa przemysłowa armia rezerwowa, jak ją nazwałem już w r.184524.Armia ta, pozostająca do rozporządzenia kapitału w czasie, gdy przemysł pracujecałą siłą pary, wyrzucana zaś na bruk w chwili nieuniknionego krachu, jest stale kulą u nogiklasy robotniczej w jej walce o byt z kapitałem i stanowi zarazem regulator utrzymującypłacę roboczą na niskim poziomie, odpowiednio do potrzeb kapitału.W ten sposób maszy-na, że użyjemy słów Marksa, staje się najpotężniejszym orężem wojennym kapitału przeciwklasie robotniczej, narzędzie pracy robotnika ustawicznie wytrąca mu z ręki środki utrzyma-nia: własny produkt robotnika zamienia się w narzędzie jego ujarzmienia.W ten sposóboszczędzanie środków pracy jest zarazem od samego początku rabunkowym obniżaniemnormalnych warunków pracy, w ten sposób maszyna, najpotężniejszy środek skrócenia cza-su pracy robotnika, staje się niezawodnym środkiem przemiany całego życia robotnika ijego rodziny w czas pracy celem powiększenia kapitału.W ten sposób nadmierna praca jed-nych warunkuje bezrobocie drugich, a wielki przemysł, goniący po całej kuli ziemskiej wposzukiwaniu nowych spożywców, obniża u siebie w kraju spożycie mas do głodowegominimum i tym samym podkopuje własny rynek wewnętrzny. .Prawo, które wciążutrzymuje równowagę między względnym nadmiarem ludności, czyli rezerwową armiąprzemysłu, a rozmiarami i energią akumulacji, przykuwa robotnika do kapitału mocniej niżłańcuchy Wulkana przykuwały Prometeusza do skały25.Wymaga ono akumulacji nędzy23Wojny handlowe XVII i XVIII stulecia prowadziły między sobą Portugalia, Hiszpania, Holandia, Francja iAnglia o opanowanie handlu z Indiami i Ameryką i przekształcenie ich w kolonie.Z wojen tych zwycięzcąwyszła Anglia, w której rękach znalazł się w końcu XVIII stulecia cały handel światowy.24 Lage der arbeitenden Klasse in England , str.109.[ Położenie klasy robotniczej w Anglii ].(Uwaga En-gelsa).25Prometeusz - bohater legendy starogreckiej, ukradł z Olimpu ogień dla ludzi.Według podania rozgniewanibogowie kazali bogowi ognia, Hefajstosowi, przykuć Prometeusza do skały.26 odpowiadającej akumulacji kapitału
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
zanotowane.pldoc.pisz.plpdf.pisz.plhanula1950.keep.pl
|