Nietzsche Z genealogii moralnoci

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Natura, która bykowi dala róg, lwu.,pocóż mnie dala natura nogę?.Do stąpania, na świętego Anakreonta! a nie tylko do ucieka-nia; do zdeptania spróchniałych stolców tchórzliwego oglądania, lubieżnego eunuchostwawobec historyi, oczkowania z ideałem ascetycznym, sprawiedliwego świętoszkostwa impo-tencyi! Jestem z całą czcią dla ideału ascetycznego, o i l e o n j e s t u c z c i w y! jak długowierzy sam w siebie i nie błaznuje! Ale nie mogę znieść wszystkich tych kokietujących plu-skiew, których ambicya zasadza się na wywąchiwaniu nieskończoności, aż wkońcu i nieskoń-czoność pluskwami śmierdzi; nie mogę znieść tych pobielanych grobów, które odgrywają rolężycia; nie mogę znieść tych znużonych i zużytych, którzy owijają się w mądrość i spoglądająobjektywnie; nie mogę znieść tych na bohaterów wystrojonych agitatorów, którzy noszączapkę niewidkę na słomianym wiechciu swej głowy; nie znoszę ambitnych artystów, którzy-by chcieli uchodzić za ascetów i kapłanów, a w gruncie są tylko tragicznymi błaznami; nieznoszę i owych najnowszych spekulantów na polu idealizmu, antysemitów, którzy przewra-cają dziś, oczy chrześcijańsko-aryjsko-dobrodusznym sposobem i wyczerpującem wszelkącierpliwość nadużywaniem najtańszego środka agitacyi, posturą moralną, starają się wzburzyćwszystkie pierwiastki bydlęce tłumu ( że żadnemu rodzajowi duchowego oszustwa nie zby-wa w dzisiejszych Niemczech na powodzeniu, jest to właśnie w związku z niedającem sięzaprzeczyć i prawie dotykalnem z j a ł o w i e n i e m niemieckiego ducha, którego przyczynyszukam w nazbyt wyłącznem żywieniu się dziennikami, polityką, piwem i muzyką wagne-rowską, wraz z tem, co stanowi założenie dla tej dyety: po pierwsze z narodowem zacieśnie-niem i próżnością, silną lecz ciasną zasadą �Niemcy, Niemcy ponad wszystko�, następnie zaśparalysis agitans �idei nowoczesnych�).Europa jest dziś bogata i wynalazcza przedewszyst-kiem na polu środków podniecających, zdaje się niczego więcej nie potrzebować nad stimu-lantia i gorące trunki: stąd też olbrzymie fałszowanie ideałów, tych najgorętszych trunkówducha, stąd też wstrętna, cuchnąca, kłamliwa, pseudoalkoholiczna wszędzie atmosfera.Rad-bym wiedzieć, wiele okrętowych ładunków podrobionego idealizmu, bohaterskich kosty-umów i szczękających blach stów wielkich, wiele ton ocukrzonej wyskokowej litości (firma:la religion de la souffrance), ile szczudeł �szlachetnego oburzenia� dla wspomogi duchowychpłaskonogów, ile k o m e d y a n t ó w chrześcijańsko-moralnego ideału należałoby wywiezćdziś z Europy, aby powietrze znów czyściej woniało.Jest to zupełnie oczywiste, że dla tejnadwytwórczości stanęła otworem nowa droga h a n d l o w a, i że oczywiście można zrobićnowy �interes� na tych bożkach ideału i należących do nich �idealistach� nie przeoczcie tejwytyczni! Któż ma dość do tego odwagi? w naszym ręku leży możność �zidealizowania�całej ziemi!.Lecz cóż mówić o odwadze: tu trzeba tylko jednego, właśnie ręki, nie krępują-cej się, zgoła nie krępującej się ręki.7827. Dość! Dość! Porzućmy te dziwaczności i złożoności najnowocześniejszego ducha,wzbudzające zarówno śmiech, jak płacz: właśnie nasz problemat może się obyć bez nich,problemat znaczenia ideału ascetycznego, cóż tu znaczy wczoraj i dzisiaj! Sprawami temizajmę się w związku z czem innem gruntowniej i dosadniej (pod nagłówkiem: �Z dziejóweuropejskiego nihilizmu�; odsyłam w tym względzie do dzieła, które przygotowuję: WOLAMOCY.P r ó b a p r z e m i a n y w s z y s t k i c h w a r t o ś c i).Chodzi mi tutaj tylko ozaznaczenie jednego: ideał ascetyczny ma także w najbardziej duchowej sferze tymczasemciągle jeszcze tylko jeden rodzaj rzeczywistych wrogów i s z k o d z i c i e l i: są to komedy-anci tego ideału, bo budzą nieufność.Wszędzie zresztą, gdzie dziś duch surowo, silnie i niefałszując monet pracuje, obywa się wszędzie bez ideału popularnym wyrazem na tęwstrzemięzliwość jest �ateizm� : z w y j ą t k i e m j e g o w o l i p r a w d y.Ta wola jed-nak, ta reszta ideału, jest, jeśli mi uwierzycie, samym owym ideałem, w jego najściślejszem,najbardziej duchowem sformułowaniu, na wskroś ezoterycznym, obranym z wszelkich ze-wnętrznych dodatków, a więc nie tak jego resztą, jak jego jądrem.Bezwzględny uczciwyateizm (j e g o to powietrzem jedynie oddychamy, my bardziej duchowi ludzie tego stulecia!)n i e stoi stosownie do tego w sprzeczności z owym ideałem, jak to się pozornie wydaje; jeston raczej jedną z jego ostatnich faz rozwojowych, jedną z jego ostatnich form wniosku iwnętrznych konsekwencyi, jest on nakazującą cześć k a t a s t r o f ą dwutysiącyletniegozaprawiania się do prawdy, która zabrania sobie wkońcu k ł a m s t w a w i a r y w B o g a.(Ten sam pochód rozwojowy w Indyach, zupełnie niezależny i dlatego mogący służyć za do-wód; ten sam ideał do podobnego wiodący wniosku; decydujący punkt na pięć wieków przederą europejską, z Buddą, dokładniej, już z filozofią Sankhyam, którą potem Budda spopulary-zował i uczynił religią.) Co, badając ściśle, o d n i o s ł o właściwie z w y c i ę s t w o nadBogiem chrześcijańskim? Odpowiedz jest w mojej �Wiedzy radosnej� str.302: �sama moral-ność chrześcijańska, coraz surowiej brane pojęcie prawdziwości, spowiednicza drobiazgo-wość sumienia chrześcijańskiego, przemieniona i wyniesiona do godności sumienia nauko-wego, do czystości intelektualnej za wszelką cenę.Patrzenie na naturę, jak gdyby była dowo-dem dobroci i opieki jakiegoś boga; tłumaczenie dziejów ku czci rozumu boskiego, jakoustawiczne świadectwo moralnego porządku świata i moralnych celów ostatecznych; wykła-danie własnych wydarzeń przeżytych, jak gdyby wszystko było zrządzeniem, wszystko zna-kiem, wszystko ku zbawieniu duszy wymyślonem i zesłanem: to już teraz� m i n ę ł o, to masumienie p r z e c i w sobie, to wydaje się każdemu wytwomiejszemu sumieniu nieprzyzwo-itością, nieuczciwością, łgarstwem, zniewieściałością, słabością, tchórzostwem, jeśli przezco, to dzięki tej surowości jesteśmy właśnie d o b r y m i E u r o p e j c z y k a m i i spadko-biercami najdłuższego i najdzielniejszego samoprzezwyciężenia Europy�.Wszystkie wielkierzeczy niszczeją same sobą, przez akt unicestwienia samych siebie [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Podstrony