[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.30.12.Amoralność bogów germańskich: Yóluspa 25-26; Ahis.całość.; G^lfag.13;21; Lokas.17;2();22;24;26 i in.13.Charakterystyczną cechą Wanów zdaje się powiązywanie dwójki bogów w bliźniacze pary: Alkowie, Njórd i Nerthus, Frey i Freya, hipotetyczna para Fjórgyn — Fjórgyna.Disy: (od stisl.dhi — ssać; przez Germanów Zachodnich nazywane idisa-mi; czasem do dis zaliczano norny i walkirie, także Freyę określano przydomkiem Yanadis — „disa Wanów").1.Ilość i imiona nieznane.Płeć żeńska.2.Opiekunki życia człowieka (szczególnie porodów) oraz zasiewów (w środku zimy organizowano publiczne święto disablót — „ofiara dla dis", zwane też lii grodhrar — „za nowe zasiewy").3.Opiekowały się porodem (Sigdrif.8) i ukazywały się w przełomowych chwilach życia człowieka: Atl.en gr.25.4.Mogły czynić człowiekowi dobro i zło (Regin.24; Hamd.28), czasem zależało to od woli Odyna (Grimn.53), ale, jak się zdaje, w większości przypadków były posłuszne utkanemu już losowi.5.Ze względu na fakt składania im ofiar, można je uznać za boginie czy też bardziej za ubóstwione demonice.Fylgje (stisl.fylgja — towarzysząca).1.Duchy opiekuńcze przypisane każdemu człowiekowi.2.Kiedy nadchodziła śmierć danego człowieka, ukazywała mu się jego fylgja pod postacią starej kobiety lub wiedźmy, jadącej na wilku (za cugle służyły jej węże).Zwykle nic nie mówiła, ale wyczuwano kim jest: Helga kvida Hjr.IV, proza przed wersem 31 i przed wersem 35.Krasnoludy:1.Stisl.nazwa dvergar (Ip.dvergr) oznacza dosłownie „karły".Zwano je też Svartalfami, czyli Ciemnymi Alfami.Jako ojczyznę przypisywano im Svartalfheim, położony głęboko pod powierzchnią ziemi, ale naci Niflheimem: Gylfag.2.Zostały stworzone przez wielkie zgromadzenie bogów (głównie zaś przez Odyna, Wilego i We) z krwi i kości Ymira: Yóluspa 9.3.Pierwsze krasnoludy ulepiły resztę swego plemienia z gliny, na podobieństwo ludzkie (co może znaczyć, że ludzie zostali stworzeni wcześniej): Yóluspa 10.4.Wyliczenie rodowodu krasnoludów: Yóluspa 10-16.5.Cztery krasnoludy: Austri (Wschodni), Westri (Zachodni), Nordri (Północny) i Sudri (Południowy) symbolizowały kierunki świata i podtrzymywały niebo na czterech jego krańcach: Gylfag.6.Księciem alfów (w tym przypadku chodzi o Svartalfy) był nazywany --> Wólund Kowal (Yólund.całość).Także tradycja ludowa przypisuje mu władzę nad krasnoludami, choć w źródłach ta informacja nie ma bezpośredniego potwierdzenia.7.Krasnoludy były blade (Alvis.2), gdyż mieszkały pod ziemią (Alws.3), zaś światło słoneczne zamieniało je w kamień (Ahńs.16;35).8.Wśród krasnoludów żyli wielcy mędrcy, np.Alwis (Alińs.całość), lecz przede wszystkim znano ich jako płatnerzy i złotników: Altńs.3.9.Stworzyły Sześć Darów dla bogów (Gylfag.; Grimn.43), naszyjnik Bri-singamen (Gylfag.), naszyjnik Hildiswin (Hyndl.7) czy sznur Gleipnir (Gylfag.).10.Dwa krasnoludy (Fjalar i Galar) zabiły mędrca Kwasira i z jego krwi utworzyły magiczny Skaldamjod: Gylfag.11.Krasnoludy mogły wchodzić w związki małżeńskie z bogami — Idunn i Bragi: Lokas.prolog.12.W obliczu Ragnaróku krasnoludy uszykują się do walki, ale nie jest jasno powiedziane, po której ze stron się opowiedzą: Yóluspa 48.Ludzie:1.Stworzeni na końcu aktu kreacji (lub tuż przed krasnoludami) przez trzech bogów: Odyn dał im dech, Hónir duszę, zaś Lothur-Loki — ciepło i rumieńce.Mężczyzna (Askr) powstał z jesionu, kobieta (Emb-la) z wiązu: Yóluspa 17-18.2.Nauczycielem i prawodawcą ludzkości został Heimdall (w tym przypadku występujący pod imieniem Rig): Rigs.całość.3.Ludzie mogli wchodzić w związki z bogami: Gefjun ze Skjóldem, Odyn z Rind.4.Ludzie nie grają zbyt wielkiej roli w mitycznej historii Midgardu przed Ragnarókiem.Sprawiają wrażenie jedynie materiału, z którego mają wyrosnąć bohaterscy einherjarowie, potrzebni Odynowi do ostatecznego boju.Zdaje się, że jednak właśnie do nich należy przyszłość, gdy Ragnarók wyeliminuje olbrzymy, potwory i większość starych bogów.Norny: (stisl.Nornir — Szepczące; zwane też Nerami; u Anglosasów W\-rdes — l.mn.od Wyrd — stisl.Urd)).1.Imiona: Urd (Los; To, Co Się Stanie), Skuld (Obowiązek) i Werndandi (Stawanie Się): Yóluspa 20.2.Pochodzenie: według jednej z wersji olbrzymki z Jótunnheimu (Yóluspa 8), według innej (rozszerzającej znacznie liczebność Norn): jedne to córki krasnoluda Dwalina, inne były Asynjami, zaś pozostałe pochodziły z rodu Alfów: Fafnis.13.3.Siedziba: Źródło Urd przy jednym z korzeni Yggdrasilla (albo w Asgardzie, albo w Niflheimie).Obok istniało święte jezioro, po którym pływały dwa święte łabędzie: Yóluspa 19-20; Gylfag.4.Były pannami i dziewicami: Yóluspa 8.5.Tkały los ludzki złotymi nićmi uczepionymi „sal księżycowych" (nieba), a od dołu trzech stron świata: Wschodu, Zachodu i Północy: Helga kvida Hund.I, 3-4.6.Mogły też „rytować los w drewnie" (za pomocą run?): Yóluspa 20.7.Decydowały o losie ludzi, ale same też od niego zależał}' (jak i reszt bogów i demonów): Swipdag.47; Helga kvida Hund.II,21; Regin.2; Hamd.30.8.Zsyłały sny: Gudrun.//, 39.9 [ Pobierz całość w formacie PDF ]

  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • hanula1950.keep.pl

    		•